Nyepi op Bali

De meeste mensen kennen Bali als een vrij druk, bedrijvig eiland, waar altijd wel mensen op straat te vinden zijn, lopend, op de scooter of in de auto. Lokale mensen die hun koopwaar aan de man brengen of ceremonies uitvoeren en toeristen die op zoek zijn naar een restaurantje, souvenirs of het strand.

Maar eens per jaar heerst er doodse stilte… dan is het Nyepi. Het Balinese, Hindoeïstische Saka Nieuwjaar, dat samen hangt met de nieuwe maan. Dit jaar vindt Nyepi plaats op 17 maart 2018.

De unieke dag van stilte markeert de ommekeer van de Saka-kalender en is van West-Indiase afkomst. Het is één van de vele kalenders die wordt gevolgd door de diverse culturen in Indonesië. De Saka staat 78 jaar achter op de Gregoriaanse kalender en volgt een maanreeks. Nyepi volgt na een nieuwe maan.

De 4 Nyepi verboden – Catur Brata Penyepian

Op de dag van Nyepi, is het eiland in totale rust. De Balinese hindoes volgen op deze dag een speciaal ritueel, bekend als de Catur Brata Penyepian, of terwijl de ‘4 Nyepi verboden’. Deze bestaan uit 1. amati geni (geen vuur, geen verlichting), 2. amati lelungan (niet reizen), 3. amati karya (geen activiteiten en lichamelijk werk) en 4. amati lelanguan (geen entertainment en recreatie).

De lichten blijven uit, er heerst totale duisternis van 06.00 tot 06.00, 24 uur lang. De hotels vragen vaak de gordijnen op de kamers te sluiten, zodat er geen licht naar buiten schijnt. Er wordt geen muziek gedraaid, de televisies staan uit, alle restaurants, bars en winkeltjes zijn gesloten en er zijn geen mensen of motorvoertuigen op straat te vinden, uitgezonderd ambulances en politiepatrouilles. Traditionele lokale patrouilles controleren de straten en handhaven de rust. Zelfs de luchthaven op Bali is dicht op deze dag.

Voor sommigen is dit een tijd voor totale ontspanning en bezinning, een dag van gebeden en meditatie. Anderen zien dit als een kans voor Moeder Natuur om zich te herstellen, na 364 dagen ‘vervuild’ te zijn door menselijke aanwezigheid.

Deze dag van stilte is erg bijzonder om mee te maken. De avond ervoor wordt juist extra veel lawaai gemaakt. Dit contrast tussen de avond ervoor en de dag erna maakt dit zo uniek.

Ogoh-Ogoh

Een dag voor Nyepi, dit jaar op 16 maart, vindt het ritueel van Tawur Kesanga en Caru plaats, wat offerrituelen zijn. In de dorpen worden veel kippen, eenden, varkens, geiten, koeien en stieren geofferd. Planten en gewassen kunnen ook als offer worden gebruikt.

Bij zonsondergang vindt het ritueel Pengrupukan plaats. Dit ritueel staat vooral bekend om de reusachtige Ogoh-Ogoh poppen van papier-maché. Deze stralen Bhuta of de boze geest uit, met hoektanden, eng haar en uitpuilende ogen. In een parade worden deze Ogoh-Ogoh poppen door Balinezen met brandende fakkels en gekleed in traditionele kleding gedragen tot op het strand, begeleid door luide gamelan- en kulkul-muziek. Na de processie worden de Ogoh-Ogohs in brand gestoken in een vreugdevolle vuurzee. Dit ritueel staat bekend als Ngrupuk. Men gelooft dat door de vuurzee alle boze geesten die het afgelopen jaar ziekte en ellende op het eiland hebben gebracht, worden verbannen.

Mocht je deze spectaculaire Ogoh-Ogoh parade graag mee willen maken, dan kun je dit het beste doen bij Kuta Beach, Seminyak, Nusa Dua of Sanur. Elk dorp maakt minstens één Ogoh-Ogoh. Er worden zelfs wedstrijden gehouden wie de mooiste Ogoh-Ogoh maakt.

Aanloop naar Nyepi

Drie tot vier dagen voor Nyepi vinden er ook al allerlei rituelen plaats, waaronder het ritueel van Melasti (ook Melis of Mekiis genoemd). Het ritueel wordt uitgevoerd in de Pura (Balinese tempel) bij de zee (Pura Segara). De ceremonie heeft als doel om de heilige voorwerpen en beelden van de tempels te zuiveren en heilig water uit de zee te verkrijgen. Drie dagen voor Nyepi worden alle beelden en heilige voorwerpen van de goden van alle dorpstempels in lange en kleurrijke ceremoniën naar de rivier gebracht. Daar worden ze gebaad door de Neptunus van de Balinese Heer, de God Baruna, voordat ze naar hun heiligdommen worden teruggebracht.

Nyepi op Java

Mocht je op Java zijn, dan kun je ook zeker wat meekrijgen van de viering van het Saka of Hindoeïstische Nieuwjaar. Drie dagen voor Nyepi, wordt op Java een soortgelijke ceremonie uitgevoerd op het Balekambang-strand aan de zuidkust van Malang, Oost-Java. Dit ritueel staat bekend als Jalani Dhipuja. Op de avond voor Nyepi, kun je hier ook je ogen uitkijken bij de processies met de Ogoh-Ogoh die hier door de straten van Malang hun weg naar het strand vinden. Ook bij de prachtige Hindoeïstische Prambanan tempel in de provincie Yogyakarta vinden er rituelen en ceremonies plaats rondom Nyepi.

Nieuwjaarsdag of Ngembak Geni, de dag na Nyepi.

Tijdens Nieuwjaarsdag bezoeken de Balinese Hindoes familie en vrienden om elkaar te vergeven. Ze houden zich bezig met Dharma Canthi: het lezen van zeer oude scripts met liedjes en songteksten, zoals Sloka, Kekidung en Kekawin.

Indien je deze bijzondere viering zelf eens mee zou willen maken, neem dan even contact met ons op en wij helpen je graag jouw reis hier rond omheen te plannen.

Met speciale dank aan Astrid Prins voor het beschikbaar stellen van deze prachtige foto’s van dit bijzondere festival.